PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
w roku szkolnym 2023/2024
Zadania programu:
• Wspomaganie uczniów w jak najpełniejszym rozwoju intelektualnym i osobowościowym, w precyzowaniu celów życiowych i ich realizacji.
• Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań uczniów. Rozwijanie ich samodzielności, innowacyjności i kreatywności.
• Rozwijanie poczucia przynależności m.in. do społeczności szkolnej, lokalnej, pielęgnowanie tradycji szkolnych i patriotycznych.
• Kształtowanie postaw prospołecznych, postaw prozdrowotnych oraz zachowań proekologicznych uczniów.
• Upowszechnianie wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.
• Dokonywanie oceny sytuacji wychowawczej w szkole.
W tworzeniu programu nacisk został położony na diagnozę środowiska szkolnego i identyfikację problemów tzn. rozpoznanie obszarów trudnych, czynników chroniących i ryzyka dotyczących uczniów szkoły.
Diagnoza potrzeb i problemów jest dokonywana na podstawie m.in.:
• raportu ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego za ubiegły rok szkolny
• analizy dokumentów szkolnych (dzienniki lekcyjne i protokoły zebrań rady pedagogicznej),
• spostrzeżeń, uwag, informacji o uczniach od pracowników szkoły, rodziców i uczniów oraz pracowników instytucji zewnętrznych.
• obserwacji zachowań uczniów.
Rozpoznane czynniki ryzyka:
• niebezpieczne zachowania inicjowane nieograniczonym dostępem do mediów i portali społecznościowych,
• uzależnienia w rodzinach uczniów i wśród uczniów,
• przemoc domowa,
• obecność w szkole osób z nadzorem kuratoryjnym nad rodzinami,
• zła sytuacja społeczno-ekonomiczna rodzin,
• agresja fizyczna i werbalna w relacjach interpersonalnych,
• zachowania lekceważące i niepożądane w relacjach interpersonalnych,
• możliwość wystąpienia nieprzewidywalnych zmian związanych z zagrożeniami bezpieczeństwa,
• brak tolerancji wobec inności, w tym osób z doświadczeniem migracyjnym.
Rozpoznane czynniki chroniące:
• znajomość sytuacji środowiskowej uczniów,
• silne więzi uczniów z rodzicami, opiekunami prawnymi,
• ułatwiona kontrola postępów w nauce oraz frekwencji uczniów dzięki e-dziennikowi,
• pozytywny wpływ środowiska rówieśniczego,
• wyznawane wartości moralne i religijne,
• zainteresowania uczniów nauką i własnym rozwojem,
• możliwość uczestniczenia uczniów w zajęciach dodatkowych, zawodach, turniejach, konkursach, olimpiadach, projektach,
• motywacja uczniów do zdobywania pracy i doświadczenia,
• możliwość korzystania ze wsparcia mediatora szkolnego oraz rówieśniczego w sytuacji wystąpienia konfliktu w szkole,
• wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w szkole.
Obszary problemowe wynikające z przeprowadzonej diagnozy:
• absencja uczniów na zajęciach edukacyjnych,
• używanie przez młodzież nikotyny, alkoholu, środków psychoaktywnych, nadużywanie portali społecznościowych, nowoczesnych technologii,
• brak umiejętności rozwiązywania konfliktów rówieśniczych,
• niska motywacja do nauki w zestawieniu z wysoką konkurencją na rynku pracy,
• brak wykształconych umiejętności integracji społecznej.
Działania zawarte w programie pychowawczo - profilaktycznym szkoły poddano ewaluacji w czerwcu 2023 r.
Program został zmodyfikowany w sierpniu 2023 r. o treści i działania uwzględniające:
• kierunki polityki oświatowej państwa na rok 2023/2024,
• wnioski i rekomendacje wynikające z ewaluacji działań realizowanych w ramach programu wychowawczo-profilaktycznego za ubiegły rok szkolny,
• wyniki diagnozy problemów uczniów „Analiza sytuacji edukacyjno-wychowawczej w klasie” opracowana przez wychowawców w dwóch półroczach,
• zgłaszane potrzeby uczniów, rodziców i nauczycieli.
W roku szkolnym 2023/2024 działania wszystkich pracowników szkoły będą przede wszystkim ukierunkowane na:
• kształtowanie wspierającego środowiska szkolnego, integracji społecznej, przeciwdziałanie przemocy i uzależnieniom i innych patologiom społecznym,
• kształtowanie postaw akceptujących różnorodność,
• kształtowanie zdrowego, wspierającego środowiska szkolnego,
• budowanie przyjaznego klimatu w klasie i w całej szkole,
• budowanie wspierających relacji między nauczycielami, uczniami i rodzicami,
• realizowanie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia,
• promowanie pożądanych zachowań i postaw uczniów,
• wspieranie rozwoju pasji uczniów, pracę z uczniem zdolnym,
• wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, odmiennych kulturowo, przybywających zza granicy.
Analiza czynników ryzyka pozwoliła na stworzenie ogólnych wytycznych dotyczących działalności szkoły:
1. Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole w zakresie profilaktyki uzależnień.
2. Upowszechnianie zdrowego i aktywnego stylu życia, tolerancji.
3. Angażowanie uczniów w procesy podejmowania decyzji, realizacji działań kreatywnych.
4. Działania na rzecz lokalnej społeczności.
5. Realizacja edukacji zdrowotnej w szkole w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom, przemocy domowej i innym zjawiskom patologii społecznej.
6. Podnoszenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki i wychowania.
7. Włączanie rodziców w procesy podejmowania przez uczniów decyzji oraz angażowanie ich w ważne wydarzenia i działania na rzecz tworzenia bezpiecznej i przyjaznej szkoły.
Obszary do realizacji zadań
Termin realizacji – cały rok szkolny.
Osoby odpowiedzialne – dyrektor, wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny, psycholog, nauczyciel bibliotekarz.
Sposoby ewaluacji – rozmowa, obserwacja, ankiety, analiza dokumentów szkolnych.
Zadania | Sposoby/formy realizacji |
Kultura – wartości, normy i wzory zachowań | |
Kształtowanie szacunku dla symboli narodowych i miejsc pamięci narodowej | Organizacja uroczystości szkolnych i obchodów świąt narodowych |
Kształtowanie postaw prospołecznych i obywatelskich z poszanowaniem wartości uniwersalnych, narodowych, państwowych i lokalnych | Organizacja działań charytatywnych Działalność samorządu uczniowskiego Promocja szkoły w środowisku lokalnym Organizowanie wycieczek szkolnych do miejsc związanych z tradycją narodową |
Kształtowanie postaw czynnego współuczestnictwa w kulturze | Organizowanie wycieczek do miejsc kultury narodowej. Udział w inicjatywach kulturalnych oferowanych przez instytucje kultury |
Zapoznanie z prawami i wolnościami obywatelskimi oraz sięganie do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy | Realizacja na lekcjach tematyki związanej z prawami obywatelskimi oraz dziedzictwem cywilizacyjnym Europy. Realizowanie działań na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej. |
Kształtowanie odpowiedzialności za siebie i innych poprzez działanie na rzecz środowiska lokalnego | Popularyzacja wolontariatu Realizacja na lekcjach treści o tematyce związanej z hierarchią wartości i propagujące działania na rzecz środowiska lokalnego Poszerzanie wiedzy i działania proekologiczne |
Zachęcanie do nauki - motywacja | Stosowanie metod i technik aktywizujących w pracy z uczniami Kształtowanie systemu wartości uczniów zgodnie z przyjętymi normami społecznymi oraz określenie celów życiowych Docenienie wysiłków uczniów, nagradzanie za osiągnięcia (np. wyższa ocena zachowania, pochwała na forum klasy, szkoły, pozytywne uwagi w dzienniku elektronicznym) Edukowanie uczniów z tematów skutecznych metod i technik uczenia się, planowania i gospodarowania czasem wolnym, efektywnego spędzania czasu. Wsparcie w motywacji do nauki (webinary, pogadanki, miniwykłady, wsparcie psychologiczno-pedagogiczne) Podejmowanie działań w zakresie zachęcania i wspierania uczniów do rozwijania ich aktywności fizycznej |
Rozwijanie kreatywności i wrażliwości wychowanków poprzez rozszerzanie zainteresowań i samodzielności | Prowadzenie atrakcyjnych dla ucznia zajęć edukacyjnych ze wszystkich przedmiotów Podejmowanie inicjatyw na rzecz środowiska szkolnego (tworzenie miejsc konstruktywnego spędzania wolnego czasu) Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych, organizowanie konkursów, zawodów. Przygotowywanie uczniów do konkursów, olimpiad, turniejów. |
Relacje – kształtowanie postaw społecznych | |
Rozwijanie umiejętności społecznych | Zachęcanie uczniów do podejmowania działalności samorządowej, udziału w projektach, działalności charytatywnej oraz wolontariatu Kształtowanie postaw prospołecznych. Budowanie relacji nauczyciel – uczeń z uwzględnieniem podnoszenia u ucznia poczucie własnej wartości, odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Respektowanie ustalonych zasad m.in. usprawiedliwiania godzin, stosowania systemu nagród i kar statutowych Konstruktywne rozwiązywanie konfliktów (m.in. mediacje rówieśnicze) Prowadzenie zajęć w zakresie radzenia sobie z emocjami, zachowaniami agresywnymi i przemocowymi oraz nieulegania negatywnej presji rówieśniczej (m.in. metoda „Porozumienie bez Przemocy”) Kształtowanie postawy szacunku i tolerancji wobec odmienności, różnorodności Pielęgnowanie wartości uniwersalnych i przestrzeganie norm społecznych |
Kształtowanie postawy odpowiedzialności za mienie szkolne i cudzą własność | Kształtowanie odpowiedzialnych postaw poszanowania własności |
Kształtowanie umiejętności pracy zespołowej | Adaptacja, integracja i reintegracja uczniów w zespołach klasowych Wspieranie procesu adaptacyjnego w nowej grupie rówieśniczej realizowane na godzinach z wychowawcą Stosowanie metod pracy w parach, pracy w grupach na wszystkich lekcjach |
Współpraca z rodzicami | Zapoznanie z konsekwencjami prawnymi czynów zabronionych Porady dla rodziców w gabinecie pedagoga szkolnego oraz psychologa. Spotkania z wychowawcami i nauczycielami Zapoznanie ze skutecznymi działaniami wychowawczymi i profilaktycznymi Przekazywanie informacji o placówkach udzielających pomocy Informowanie rodziców o niepokojących sygnałach w funkcjonowaniu ich dzieci na terenie szkoły Informowanie o obowiązujących procedurach postępowania w sytuacjach kryzysowych Zachęcanie rodziców do działania na rzecz tworzenia bezpiecznej i przyjaznej szkoły |
Frekwencja | Przekazanie informacji uczniom o obowiązujących regulacjach dotyczących absencji szkolnej Reagowanie i stosowanie ustalonych zasad w procedurze poprzez wyciąganie konsekwencji Bieżące monitorowanie frekwencji uczniów |
Poszerzanie wiedzy i umiejętności kadry pedagogicznej w zakresie tematyki związanej z profilaktyką | Doskonalenie wiedzy nauczycieli w zakresie zasad podejmowania skutecznych działań wychowawczych i profilaktycznych, na temat potrzeb rozwojowych uczniów, rodzajów uzależnień i substancji odurzających poprzez umożliwienie udziału w szkoleniach Wspieranie rozwoju umiejętności cyfrowych nauczycieli, ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznego poruszania się w sieci oraz krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie Zapoznawanie z nowymi koncepcjami i metodami pracy z uczniem oraz z rodzicami lub opiekunami Procedury udzielania pomocy w sytuacji podejrzenia stosowania przemocy domowej Aktualizowanie i poszerzanie wiedzy nauczycieli i wychowawców z zakresu pomocy psychologiczno - pedagogicznej dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi |
Zdrowie – edukacja zdrowotna | |
Uświadomienie wartości życia ludzkiego poprzez propagowanie zdrowego stylu życia | Wspieranie i rozwijanie aktywności fizycznej, tworzenie nawyków wykonywania ćwiczeń ruchowych Przedstawienie korzyści z aktywnego spędzania czasu oraz poszukiwanie z młodzieżą alternatywnych form spędzania czasu wolnego Poszerzenie wiedzy w zakresie racjonalnego odżywiania się, motywowanie do spożywania zdrowych posiłków |
Profilaktyka działań skupionych na rozwiązywaniu problemów natury psychicznej (depresja, zaburzenia nastroju, nerwice, zachowania i ruminacje samobójcze) | Poszerzanie wiedzy uczniów, rodziców, nauczycieli dotyczącej przyczyn i sposobów objawiania się zaburzeń psychicznych Organizacja zajęć dotyczących radzenia sobie z emocjami, ze stresem, z nieśmiałością i odrzuceniem Stwarzanie przyjaznych uczniom, warunków nauki w czasie lekcji |
Profilaktyka zagrożeń wirusem HIV i zachowań ograniczających ryzyko zachorowania | Uświadomienie zagrożenia zakażenia HIV poprzez różne działania na terenie szkoły |
Organizowanie działań o charakterze rekreacyjnym – prozdrowotnym modelujących promocję zdrowia | Realizacja treści dotyczących zdrowego stylu życia na zajęciach z wychowawcą oraz na lekcjach przedmiotowych Przygotowywanie aktualnych informacji w gablotach, na szkolnej stronie internetowej, związanych z tematyką z promocji zdrowia oraz profilaktyką uzależnień Zajęcia wychowawcze i lekcje biologii w zakresie dbałości o zdrowie, chorób cywilizacyjnych (cukrzycy, nadciśnienia, chorób serca, otyłości, chorób nowotworowych) Profilaktyka uzależnień |
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych | |
Zapewnienie bezpieczeństwa uczniów, budowanie pozytywnego klimatu szkoły | Realizacja edukacji prawnej poprzez spotkania z przedstawicielami służb mundurowych oraz innych podmiotów Kultywowanie tradycji szkoły Zapoznanie uczniów klas pierwszych z prawami i obowiązkami ucznia Realizacja zajęć integracyjnych Motywowanie uczniów do czynnego udziału w organizacji imprez szkolnych Obserwacja zachowań uczniów podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych Dostrzeganie zachowań agresywnych i podejmowanie działań interwencyjnych, kreatywne poszukiwanie rozwiązań przy czynnym udziale uczniów Informowanie uczniów, rodziców, nauczycieli o normach prawnych i procedurach postępowania w przypadku naruszenia prawa szkolnego Stosowanie procedur postępowania w sytuacji łamania postanowień statutu szkoły Wykorzystywanie mediacji rówieśniczych w rozwiązywaniu konfliktów Pełnienie dyżurów nauczycieli na terenie szkoły w trakcie przerw Organizowanie zajęć z zakresu edukacji medialnej Przekazywanie aktualnych informacji o instytucjach świadczących pomoc w sytuacji wystąpienia problemu uzależnieniem od Internetu i współpraca ze specjalistami z ośrodków zajmującymi się rożnego rodzaju terapią uzależnień, zapraszanie specjalistów na spotkania z uczniami i rodzicami Rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych dla nauczycieli i wychowawców do prowadzenia działań z zakresu przeciwdziałania przemocy, w tym cyberprzemocy Propagowanie życzliwości poprzez zobowiązywanie społeczności szkolnej do odnoszenia się do siebie kulturalnie i z szacunkiem |
Udzielenie wsparcia uczniom z trudnościami, ochrona zdrowia psychicznego młodzieży | Diagnozowanie potrzeb i trudności uczniów – na bieżąco Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb uczniów Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Udzielanie uczniom wsparcia w sytuacjach trudnych Edukacja na temat eliminowania nadmiernego stresu i napięcia emocjonalnego Organizowanie zajęć z zakresu umiejętności społecznych i psychologicznych oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach |
Edukacja w zakresie bezpiecznego zachowania w życiu codziennym, zapobiegania urazom i udzielania pierwszej pomocy | Przypominanie i edukowanie w zakresie udzielania pierwszej pomocy i bhp na stanowisku nauki i pracy Współpraca z instytucjami zewnętrznymi, działającymi w obszarze bezpiecznego funkcjonowania w życiu codziennym Utrwalanie zasad prawidłowego postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia życia, zdrowia lub mienia |
Zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych, psychotropowych i środków zastępczych | Informowanie o konsekwencjach używania środków psychoaktywnych Kształtowanie umiejętności spędzania wolnego czasu w sposób konstruktywny Rozwijanie zainteresowań, pasji oraz kształtowanie kompetencji interpersonalnych, w tym postaw asertywnych Wspomaganie w budowaniu konstruktywnych więzi rodzinnych i rówieśniczych Realizacja zajęć profilaktycznych Udział w kampaniach społecznych i inicjatywach lokalnych Kierowanie uczniów do miejsc udzielania specjalistycznej pomocy w zakresie uzależnień |
Cele ewaluacji:
Przebieg pracy wychowawczo - profilaktycznej i jej efekty poddawane będą systematycznej obserwacji i analizie oraz ocenie pod kątem efektywności działań. Ewaluacja zrealizowanych działań służy podniesieniu jakości działań, opracowaniu wniosków oraz rekomendacji na przyszłość.
Sposoby i środki ewaluacji:
Narzędzia ewaluacji:
Propozycje tematów zajęć z wychowawcą
Realizacja: Zdzislowicz.pl - Strony WWW Suwałki