Godło Polski

ul. gen. Władysława Sikorskiego 21
16-400 Suwałki

tel. 87 565 85 70
sekretariat@zs6.suwalki.eu

Szukaj
Zamknij
Wyszukaj
Zamknij okno

PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY

w roku szkolnym 2023/2024

Zadania programu:

• Wspomaganie uczniów w jak najpełniejszym rozwoju intelektualnym i osobowościowym, w precyzowaniu celów życiowych i ich realizacji.

• Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań uczniów. Rozwijanie ich samodzielności, innowacyjności i kreatywności.

• Rozwijanie poczucia przynależności m.in. do społeczności szkolnej, lokalnej, pielęgnowanie tradycji szkolnych i patriotycznych.

• Kształtowanie postaw prospołecznych, postaw prozdrowotnych oraz zachowań proekologicznych uczniów.

• Upowszechnianie wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.

• Dokonywanie oceny sytuacji wychowawczej w szkole.

W tworzeniu programu nacisk został położony na diagnozę środowiska szkolnego i identyfikację problemów tzn. rozpoznanie obszarów trudnych, czynników chroniących i ryzyka dotyczących uczniów szkoły.

Diagnoza potrzeb i problemów jest dokonywana na podstawie m.in.:

• raportu ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego za ubiegły rok szkolny

• analizy dokumentów szkolnych (dzienniki lekcyjne i protokoły zebrań rady pedagogicznej),

• spostrzeżeń, uwag, informacji o uczniach od pracowników szkoły, rodziców i uczniów oraz pracowników instytucji zewnętrznych.

• obserwacji zachowań uczniów.

Rozpoznane czynniki ryzyka: 

• niebezpieczne zachowania inicjowane nieograniczonym dostępem do mediów i portali społecznościowych,

• uzależnienia w rodzinach uczniów i wśród uczniów,

• przemoc domowa,

• obecność w szkole osób z nadzorem kuratoryjnym nad rodzinami,

• zła sytuacja społeczno-ekonomiczna rodzin,

• agresja fizyczna i werbalna w relacjach interpersonalnych,

• zachowania lekceważące i niepożądane w relacjach interpersonalnych,

• możliwość wystąpienia nieprzewidywalnych zmian związanych z zagrożeniami bezpieczeństwa, 

• brak tolerancji wobec inności, w tym osób z doświadczeniem migracyjnym.

Rozpoznane czynniki chroniące:

• znajomość sytuacji środowiskowej uczniów,

• silne więzi uczniów z rodzicami, opiekunami prawnymi,

• ułatwiona kontrola postępów w nauce oraz frekwencji uczniów dzięki e-dziennikowi,

• pozytywny wpływ środowiska rówieśniczego,

• wyznawane wartości moralne i religijne,

• zainteresowania uczniów nauką i własnym rozwojem,

• możliwość uczestniczenia uczniów w zajęciach dodatkowych, zawodach, turniejach, konkursach, olimpiadach, projektach,

• motywacja uczniów do zdobywania pracy i doświadczenia,

• możliwość korzystania ze wsparcia mediatora szkolnego oraz rówieśniczego w sytuacji wystąpienia konfliktu w szkole,

• wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w szkole.

Obszary problemowe wynikające z przeprowadzonej diagnozy:

• absencja uczniów na zajęciach edukacyjnych,

• używanie przez młodzież nikotyny, alkoholu, środków psychoaktywnych, nadużywanie portali społecznościowych, nowoczesnych technologii, 

• brak umiejętności rozwiązywania konfliktów rówieśniczych,

• niska motywacja do nauki w zestawieniu z wysoką konkurencją na rynku pracy,

• brak wykształconych umiejętności integracji społecznej.

Działania zawarte w programie pychowawczo - profilaktycznym szkoły poddano ewaluacji w czerwcu 2023 r.

Program został zmodyfikowany w sierpniu 2023 r. o treści i działania uwzględniające:

• kierunki polityki oświatowej państwa na rok 2023/2024,

• wnioski i rekomendacje wynikające z ewaluacji działań realizowanych w ramach programu wychowawczo-profilaktycznego za ubiegły rok szkolny,

• wyniki diagnozy problemów uczniów „Analiza sytuacji edukacyjno-wychowawczej w klasie” opracowana przez wychowawców w dwóch półroczach,

• zgłaszane potrzeby uczniów, rodziców i nauczycieli.

W roku szkolnym 2023/2024 działania wszystkich pracowników szkoły będą przede wszystkim ukierunkowane na:

• kształtowanie wspierającego środowiska szkolnego, integracji społecznej,  przeciwdziałanie przemocy i uzależnieniom i innych patologiom społecznym, 

• kształtowanie postaw akceptujących różnorodność, 

• kształtowanie zdrowego, wspierającego środowiska szkolnego, 

• budowanie przyjaznego klimatu w klasie i w całej szkole, 

• budowanie wspierających relacji między nauczycielami, uczniami i rodzicami,

• realizowanie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia, 

• promowanie pożądanych zachowań i  postaw uczniów,

• wspieranie rozwoju pasji uczniów, pracę z uczniem zdolnym,

• wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, odmiennych kulturowo, przybywających zza granicy.

Analiza czynników ryzyka pozwoliła na stworzenie ogólnych wytycznych dotyczących działalności szkoły:

1. Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole w zakresie profilaktyki uzależnień.

2. Upowszechnianie zdrowego i aktywnego stylu życia, tolerancji.

3. Angażowanie uczniów w procesy podejmowania decyzji, realizacji działań kreatywnych.

4. Działania na rzecz lokalnej społeczności.

5. Realizacja edukacji zdrowotnej w szkole w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom, przemocy domowej i innym zjawiskom patologii społecznej.

6. Podnoszenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki i wychowania.

7. Włączanie rodziców w procesy podejmowania przez uczniów decyzji oraz angażowanie ich w ważne wydarzenia i działania na rzecz tworzenia bezpiecznej i przyjaznej szkoły.

Obszary do realizacji zadań 

Termin realizacji – cały rok szkolny.
Osoby odpowiedzialne – dyrektor, wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny, psycholog, nauczyciel bibliotekarz.
Sposoby ewaluacji – rozmowa, obserwacja, ankiety, analiza dokumentów szkolnych.

 

 

Zadania

Sposoby/formy realizacji

Kultura – wartości, normy i wzory zachowań

Kształtowanie szacunku dla symboli narodowych i miejsc pamięci narodowej

Organizacja uroczystości szkolnych i obchodów świąt narodowych

Kształtowanie postaw prospołecznych i obywatelskich z poszanowaniem wartości uniwersalnych, narodowych, państwowych i lokalnych

Organizacja działań charytatywnych

Działalność samorządu uczniowskiego

Promocja szkoły w środowisku lokalnym

Organizowanie wycieczek szkolnych do miejsc związanych z tradycją narodową

Kształtowanie postaw czynnego współuczestnictwa w kulturze

Organizowanie wycieczek do miejsc kultury narodowej. Udział w inicjatywach kulturalnych oferowanych przez instytucje kultury

Zapoznanie z prawami i wolnościami obywatelskimi oraz sięganie do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy

Realizacja na lekcjach tematyki związanej z prawami obywatelskimi oraz dziedzictwem cywilizacyjnym Europy.

Realizowanie działań na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej.

Kształtowanie odpowiedzialności za siebie i innych poprzez działanie na rzecz środowiska lokalnego

Popularyzacja wolontariatu

Realizacja na lekcjach treści o tematyce związanej z hierarchią wartości i propagujące działania na rzecz środowiska lokalnego

Poszerzanie wiedzy i działania proekologiczne

Zachęcanie do nauki - motywacja

Stosowanie metod i technik aktywizujących w pracy z uczniami

Kształtowanie systemu wartości uczniów zgodnie z przyjętymi normami społecznymi oraz określenie celów życiowych

Docenienie wysiłków uczniów, nagradzanie za osiągnięcia (np. wyższa ocena zachowania, pochwała na forum klasy, szkoły, pozytywne uwagi w dzienniku elektronicznym)

Edukowanie uczniów z tematów skutecznych metod i technik uczenia się, planowania i gospodarowania czasem wolnym, efektywnego spędzania czasu.

Wsparcie w motywacji do nauki (webinary, pogadanki, miniwykłady, wsparcie psychologiczno-pedagogiczne)

Podejmowanie działań w zakresie zachęcania i wspierania uczniów do rozwijania ich aktywności fizycznej

Rozwijanie kreatywności i wrażliwości wychowanków poprzez rozszerzanie zainteresowań i samodzielności

Prowadzenie atrakcyjnych dla ucznia zajęć edukacyjnych ze wszystkich przedmiotów

Podejmowanie inicjatyw na rzecz środowiska szkolnego (tworzenie miejsc konstruktywnego spędzania wolnego czasu)

Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych, organizowanie konkursów, zawodów. Przygotowywanie uczniów do konkursów, olimpiad, turniejów.

Relacje – kształtowanie postaw społecznych

Rozwijanie umiejętności społecznych

Zachęcanie uczniów do podejmowania działalności samorządowej, udziału w projektach, działalności charytatywnej oraz wolontariatu

Kształtowanie postaw prospołecznych.

Budowanie relacji nauczyciel – uczeń z uwzględnieniem podnoszenia u ucznia poczucie własnej wartości, odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

Respektowanie ustalonych zasad m.in. usprawiedliwiania godzin, stosowania systemu nagród i kar statutowych

Konstruktywne rozwiązywanie konfliktów (m.in. mediacje rówieśnicze)

Prowadzenie zajęć w zakresie radzenia sobie z emocjami, zachowaniami agresywnymi i przemocowymi oraz nieulegania negatywnej presji rówieśniczej  (m.in. metoda „Porozumienie bez Przemocy”)

Kształtowanie postawy szacunku i tolerancji wobec odmienności, różnorodności

Pielęgnowanie wartości uniwersalnych i przestrzeganie norm społecznych

Kształtowanie  postawy odpowiedzialności za mienie szkolne i cudzą własność

Kształtowanie odpowiedzialnych postaw poszanowania własności

Kształtowanie umiejętności pracy zespołowej

Adaptacja, integracja i reintegracja uczniów w zespołach klasowych

Wspieranie procesu adaptacyjnego w nowej grupie rówieśniczej realizowane na godzinach z wychowawcą

Stosowanie metod pracy w parach, pracy w grupach na wszystkich lekcjach

Współpraca z rodzicami

Zapoznanie z konsekwencjami prawnymi czynów zabronionych

Porady dla rodziców w gabinecie pedagoga szkolnego oraz psychologa. Spotkania z wychowawcami i nauczycielami

Zapoznanie ze skutecznymi działaniami wychowawczymi i profilaktycznymi

Przekazywanie informacji o placówkach udzielających pomocy

Informowanie rodziców o niepokojących sygnałach w funkcjonowaniu ich dzieci na terenie szkoły

Informowanie o obowiązujących procedurach postępowania w sytuacjach kryzysowych

Zachęcanie rodziców do działania na rzecz tworzenia bezpiecznej i przyjaznej szkoły

Frekwencja

Przekazanie informacji uczniom o obowiązujących regulacjach dotyczących absencji szkolnej  

Reagowanie i stosowanie ustalonych zasad w procedurze poprzez wyciąganie konsekwencji

Bieżące monitorowanie frekwencji uczniów

Poszerzanie wiedzy i umiejętności kadry pedagogicznej w zakresie tematyki związanej z profilaktyką

Doskonalenie wiedzy nauczycieli w zakresie zasad podejmowania skutecznych działań wychowawczych i profilaktycznych, na temat potrzeb rozwojowych uczniów, rodzajów uzależnień i substancji odurzających poprzez umożliwienie udziału w szkoleniach

Wspieranie rozwoju umiejętności cyfrowych nauczycieli, ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznego poruszania się w sieci oraz krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie

Zapoznawanie z nowymi koncepcjami i metodami pracy z uczniem oraz z rodzicami lub opiekunami

Procedury udzielania pomocy w sytuacji podejrzenia stosowania przemocy domowej

Aktualizowanie i poszerzanie wiedzy nauczycieli i wychowawców z zakresu pomocy psychologiczno - pedagogicznej dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Zdrowie – edukacja zdrowotna

Uświadomienie wartości życia ludzkiego poprzez propagowanie zdrowego stylu życia

Wspieranie i rozwijanie aktywności fizycznej,  tworzenie nawyków wykonywania ćwiczeń ruchowych

Przedstawienie korzyści z aktywnego spędzania czasu oraz poszukiwanie z młodzieżą alternatywnych form spędzania czasu wolnego

Poszerzenie wiedzy w zakresie racjonalnego odżywiania się, motywowanie do spożywania zdrowych posiłków

Profilaktyka działań skupionych na rozwiązywaniu problemów natury psychicznej (depresja, zaburzenia nastroju, nerwice, zachowania i ruminacje samobójcze)

Poszerzanie wiedzy uczniów, rodziców, nauczycieli dotyczącej przyczyn i sposobów objawiania się zaburzeń psychicznych

Organizacja zajęć dotyczących radzenia sobie z emocjami, ze stresem,  z nieśmiałością i odrzuceniem

Stwarzanie przyjaznych uczniom, warunków nauki w czasie lekcji

Profilaktyka zagrożeń wirusem HIV i zachowań ograniczających ryzyko zachorowania

Uświadomienie zagrożenia zakażenia HIV poprzez różne działania na terenie szkoły

Organizowanie działań o charakterze rekreacyjnym – prozdrowotnym modelujących promocję zdrowia

Realizacja treści dotyczących zdrowego stylu życia na zajęciach z wychowawcą oraz na lekcjach przedmiotowych

Przygotowywanie aktualnych informacji w gablotach, na szkolnej stronie internetowej, związanych z tematyką z promocji zdrowia oraz profilaktyką uzależnień

Zajęcia wychowawcze i lekcje biologii w zakresie dbałości o zdrowie, chorób cywilizacyjnych (cukrzycy, nadciśnienia, chorób serca, otyłości, chorób nowotworowych)

Profilaktyka uzależnień

Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych

Zapewnienie bezpieczeństwa uczniów, budowanie pozytywnego klimatu szkoły

Realizacja edukacji prawnej poprzez spotkania z przedstawicielami  służb mundurowych oraz innych podmiotów

Kultywowanie tradycji szkoły

Zapoznanie uczniów klas pierwszych z prawami i obowiązkami ucznia

Realizacja zajęć integracyjnych

Motywowanie uczniów do czynnego udziału w organizacji imprez szkolnych

Obserwacja zachowań uczniów podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych

Dostrzeganie zachowań agresywnych i podejmowanie działań interwencyjnych, kreatywne  poszukiwanie rozwiązań przy czynnym udziale uczniów

Informowanie uczniów, rodziców, nauczycieli o normach prawnych i procedurach postępowania w przypadku naruszenia prawa szkolnego

Stosowanie procedur postępowania w sytuacji łamania postanowień statutu szkoły

Wykorzystywanie mediacji rówieśniczych w rozwiązywaniu konfliktów

Pełnienie dyżurów nauczycieli na terenie szkoły w trakcie przerw

Organizowanie zajęć z zakresu edukacji medialnej

Przekazywanie aktualnych informacji o instytucjach świadczących pomoc w sytuacji wystąpienia problemu uzależnieniem od Internetu i współpraca ze specjalistami z ośrodków zajmującymi się rożnego rodzaju terapią uzależnień, zapraszanie specjalistów na spotkania z uczniami i rodzicami

Rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych dla nauczycieli i wychowawców do prowadzenia działań z zakresu przeciwdziałania przemocy, w tym cyberprzemocy

Propagowanie życzliwości poprzez zobowiązywanie społeczności szkolnej do odnoszenia się do siebie kulturalnie i z szacunkiem

Udzielenie wsparcia uczniom z trudnościami, ochrona zdrowia psychicznego młodzieży

Diagnozowanie potrzeb i trudności uczniów – na bieżąco

Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb uczniów

Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Udzielanie uczniom wsparcia w sytuacjach trudnych

Edukacja na temat eliminowania nadmiernego stresu i napięcia emocjonalnego

Organizowanie zajęć z zakresu umiejętności społecznych i psychologicznych oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach

Edukacja w zakresie bezpiecznego zachowania w życiu codziennym, zapobiegania urazom i udzielania pierwszej pomocy

Przypominanie i edukowanie w zakresie udzielania pierwszej pomocy i bhp na stanowisku nauki i pracy

Współpraca z instytucjami zewnętrznymi, działającymi w obszarze bezpiecznego funkcjonowania w życiu codziennym

Utrwalanie zasad prawidłowego postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia życia, zdrowia lub mienia

Zapobieganie używaniu substancji psychoaktywnych, psychotropowych i środków zastępczych

Informowanie o konsekwencjach używania środków psychoaktywnych

Kształtowanie umiejętności spędzania wolnego czasu w sposób konstruktywny

Rozwijanie zainteresowań, pasji oraz kształtowanie kompetencji interpersonalnych, w tym postaw asertywnych

Wspomaganie w budowaniu konstruktywnych więzi rodzinnych i rówieśniczych

Realizacja zajęć profilaktycznych

Udział w kampaniach społecznych i inicjatywach lokalnych

Kierowanie uczniów do miejsc udzielania specjalistycznej pomocy w zakresie uzależnień

Cele ewaluacji:

  • uzyskanie informacji o efektach zrealizowanych działań,
  • sprawdzenie stopnia osiągnięcia założonych celów, ocena sposobu realizacji pod kątem skuteczności działań,
  • dostosowanie działań do bieżących potrzeb.

Przebieg pracy wychowawczo - profilaktycznej i jej efekty poddawane będą systematycznej obserwacji i analizie oraz ocenie pod kątem efektywności działań. Ewaluacja zrealizowanych działań służy podniesieniu jakości działań, opracowaniu wniosków oraz rekomendacji na przyszłość.

Sposoby i środki ewaluacji:

  • obserwacja i analiza zachowań uczniów,
  • obserwacja postępów w nauce,
  • analiza frekwencji.

Narzędzia ewaluacji: 

  • ankieta,
  • obserwacja,
  • podsumowanie działań profilaktyczno-wychowawczych,
  • analiza dokumentacji szkolnej. 

Propozycje tematów zajęć z wychowawcą

  1. Organizacja życia i pracy w naszej szkole, prawa ucznia, prawa człowieka
  2. Przełamanie onieśmielenia. Poznajmy się bliżej - co nas łączy – zainteresowania, formy spędzania czasu wolnego, zdolności i uzdolnienia itp.
  3. Współpraca i pomoc grupy w osiąganiu celów indywidualnych i grupowych. Kształcenie umiejętności dawania z siebie innym.
  4. Mediacje rówieśnicze - pomost w budowaniu relacji.
  5. Ważne umiejętności życiowe (podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów, samokontrola itp.).
  6. Czy szanuję i akceptuję prawa innych - 16 listopada Dniem Tolerancji.
  7. Uczucia – identyfikacja i nazywanie emocji.
  8. Jak radzić sobie ze stresem? Poznajemy skuteczne sposoby
  9. Dopalacze i narkomania - zagrożenia naszej osobowości
  10. Jak Cię widzą tak Cię piszą - higiena osobista, estetyczny wygląd.
  11. Cyberbulling – cyberprzemoc. Czy odpowiedzialnie korzystam z nowych mediów?
  12. Mowa ciała, czyli komunikacja pozawerbalna, asertywność – pożądana umiejętność.
  13. Jak zdrowo się odżywiać?
  14. Problemy okresu dojrzewania.
  15. Jak gospodarować czasem. Czas pracy, czas wolny.
  16. Patriotyzm w życiu młodego Polaka. Czym jest dla mnie i dla innych?
  17. Rozpoznawanie zagrożeń cywilizacyjnych (uzależnienia, sekty, subkultury, choroby) i manipulacji polityczno-gospodarczych (rasizm, nietolerancja, terroryzm, rozpad więzi rodzinnych, brak ideałów, nachalna reklama itp.).
  18. Moje sukcesy i porażki  - relacje w grupie.
  19. Jak umiejętnie przyjmować krytykę? Asertywne sposoby radzenia sobie.
  20. Jesteśmy grupą - pomagamy sobie, współpracujemy.
  21. Odpowiedzialność w naszym życiu (słowa, czyny, gesty itp.).
  22. Techniki koncentracji i zapamiętywania. Techniki uczenia się. Poznajemy skuteczne sposoby na efektywną naukę i pracę.
  23. Każdy inny, wszyscy równi. Czy jestem człowiekiem tolerancyjnym?
  24. Moja aktywność w szkole. Czy warto zaistnieć? Moje predyspozycje zawodowe.
  25. Rola przyjaźni i miłości w rozwoju emocjonalnym człowieka.
  26. Niewłaściwe motywy podejmowania życia seksualnego.
  27. Sztuka prezentacji siebie.
  28. Zdrowie. Jak o nie dbać? Szczupły nie musi oznaczać chudy- zaburzenia odżywiania.
  29. Dzień Ziemi (22.04). Kształtujemy postawy proekologiczne.
  30. Tradycje narodowe – nasza postawa wobec świąt państwowych.
  31. Dzień bez papierosa (31.05). „Papieros -złodziej wolności i majątku”.
  32. Integracja – ważna sprawa.
  33. Bezpieczeństwo własne i innych. Jak o nie zadbać?
  34. Czy trudno być dorosłym? Pełnoletność i jej konsekwencje. Prawa człowieka.
  35. Ty i ludzie - kształtowanie prawidłowych stosunków międzyludzkich. Ludzie starsi i sprawni inaczej – okazywanie szacunku, pomocy i tolerancji dla ich słabości.
  36. Kształcenie i samokształcenie, ich związek ze zdolnościami, zainteresowaniami i rozwojem osobistym.
  37. Co to znaczy być dojrzałym? Dojrzałość psychiczna, fizyczna, emocjonalna i społeczna.
  38. Stresy, lęki, fobie - co to takiego? Jak pokonać swoje słabości.
  39. Pasja a sukces zawodowy. Pomoc - komu i dlaczego warto?
  40. Komunikacja w sieci i jej skutki.
  41. Miłość – co o niej wiem?
  42. Moja motywacja do nauki. Jak ją wzbudzić?
  43. Trening inteligencji. Ćwiczenia poprawiające sprawność intelektualną.
  44. Kreatywność –przełamanie barier w myśleniu i działaniu.
  45. Kim chcę zostać? Moje plany na przyszłość. Metody poszukiwania pracy.
  46. Moje słabości – umiejętność gospodarowania środkami finansowymi.
  47. Przemówienia publiczne - czy znam zasady?
  48. Jak radzić sobie ze stresem przedegzaminacyjnym?
  49. Dojrzałość emocjonalna a dorosłość. Czy pracuję nad emocjami?
  50. Mój wybór. Dbam o zdrowie - nie piję, nie palę, nie biorę.
  51. Kształcenie umiejętności dawania z siebie innym. Wolontariat.
  52. Kultura zachowania w domu rodzinnym i miejscu publicznym.
  53. Pod parasolem prawa.
  54. Jakie cechy powinien mieć dobry pracownik?
  55. Dylematy moralne. Bycie dojrzałym to „wolność OD" czy „wolność DO" czegoś?
  56. Kariera czy rodzina? Czy umiesz dokonać wyboru?
  57. Dokąd zmierzamy? Rola wykształcenia w planowaniu rozwoju osobistego.

Programy
projekty
współpraca

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.

Zamknij informację o plikach Cookies